Saking : I Wayan Agé, Désa Bulian.
Tik tanggal : 26 – 11 – 1973
Katuréksa
antuk : I Ketut Suwidja.
I KEBO
IWA
Ada koné katuturan satua. Madan koné
caritané Sang prabhuné ané di kuripan, sugih
gati koné caritané Sang Prabhuné di Kuripan. Sing dadi maduwé oka. Anak bekung
koné caritanné Sang Prabhuné ané di Kuripan.
Nah suba kéto kasuwén-suwén tuturan
satua, “dumadak-dumadak ja tiang pang dadi ngelah panak, tiang sugih gatitiang
sing dadi madué oka tiang, dumadak ja tiang dadi madué oka asiki, apa dogén ja
panak tiangé, sakorong-korong majengan anak lakar katuwukin sakuata panak
tiangé majengan lakar katuwukin tiang.” Kéto koné rawosné Anaké Agung , sajaan
koné dadi mobot. Abulan pitung dina koné suba memadan okannébatis kebo koné
batisné abesik. Batis jelema koné batisné abesik. Maralekad koné suba ngidaang
nelahang tipat dadua.
Suba kéto kasuwén-suwén tuturan satua.
Suba dasa-dina tuwuhné I Kebo Iwa. Dasa gaénanga tipat pragat kuwangan. Duwang-dasa
dina tuwuhné, dwang-dasa gaénange tipat pragat kuwangan.
Nah suba kéto kasuwén-suwén tuturan
satua. Ngelih-ngelihang koné jug ngliyu-liyunang koné majengan. Antosan suba
lacur koné suba caritanné biangné ajaka guru ajinné.
, , Pih jani suba lacur gati suba
bananga jani tekéning I Kebo Iwa, kamulan sugih gati dot gati tekéning oka,
mara dadi maduwé oka jug kéné sakita-kitanné, baang majengan pragat kuwangan
dogén, jani med suba ngelah oka, adaan suba jani okanné lakar matiang apang
tusing jani ngelah oka, suba kenyel gati jani suba maang ajengan I Kebo Iwa.”
Kéto antasanga pangandikanné guru ajinné.
, , Kebo Iwa jalan jani suba ngandik
saang, ka tukadé jani ngandik saang” Kéto antasanga guru ajinné.
, , Enggalin Aji tiang ngiring.”
Nganding koné caritanné kayu. Apeluk tali gedén kayunné jug kandika tekéning
guru ajinné. Ngantiang pungkat koné caritanné kayunné. Ngantiang pungkat kelod
koné caritanné kayunné. Tundene koné pat kelodné koné I Kebo Iwa.
, , Kebo Iwa pat kelodné jani suba
oyongang ibané, ngantiang pungkat suba kayunné né nyanan tugel men kayuné né.”
Ketoanga koné tekéning guru ajinné.
, , Enggih.” Cadanga koné caritanné
aji baong. Pungkat koné caritanné kayuné. Suba koné kadéna suba mati I Kebo Iwa
talesa tekén kayunné. Suba tusing ada krisikana koné caritanné.
Nah suba keto kasuwén-suwén tuturan
satua:, , Nah mati jani suba I Kebo Iwa, lakar kalahin jani suba I Kebo Iwa
mulih, I Kebo Iwa bagiananga jani mati.” Kéto antasanga guru ajinné, Biangné
suba kenyel maang ajengan. Suba liyu-liyu gati majengan makada lacur jani
maduwé oka.
Suba kéto kasuwén-suwén tuturan
satua:, , Biangne I Kebo Iwa, sampun padem jani okané suba talesa tekéning
kayuné gedé pagerot, kandikang kayu, pungkad kelod lakuna kayuné tundé pat
kelodné nyadang sangglaka sajaan aji baong, jani mati suba ento talesa tekéning
kayuné gedé.”
, ,Nah suba ya jani mati, sing suba
jani madué oka.” Nah suba keto kasuwén-suwén tuturan satua. I Kebo Iwa, tegena
asanan suba kayuné puun-puunan ojogan paida. Abana mulihné ka désané.
Ngantos
asanan suba di jumahné, liyu gati asanan ceritanné suba umah anaké uwug blalat
kayu carang kayu gedé-gedé, liyu gati asanan caritané suba umah anaké uwug
broota tekéning kayuné. Uwuh umah anaké. I Kebo Iwa negen kayu katihan
carang-carangné.
, , Bapa niki sampun bakta saangé,
dija jang saange jani?” kéto antasanga.
, , Bih teka sajaan okané jani ngaba
saang, nah jani buin teka okané ngaba saang, suba kadénang mati, bes sing
ngidaang gati jani ngalihang ajengan jani, ba lacur gati suba jani, men jani
lakar idihang jani ka désanejani ajengan, ba lacur gati ba jani guru samalih
biangé, pang désané jani nganggon bayunné I Kebo Iwa, nah ngéngkén ja tondené
tekéning désané, désa jani mrabotin, jani désa maangin medaar, désa mrabotin
jani, kenain canang pangkonan sawai-wai sibakan, slegenti dangin-tukad
dauh-tukad.” Kéto antasanga : maturan tekéning I Kebo Iwa.
Nah suba kéto kasuwén-suwén tuturan
satua. I Kebo Iwa antasan jani paturunina tekéning désané. Baangina ajengan I
Kebo Iwa, asibak kanginé koné kena canang pangkonan, pragat koné telah. Suba
kereng gati koné majengan I Kebo Iwa.
I Kebo Iwa tundéna koné ngaé sémér tekénang désané . Ngidaang koné masi I
Kebo Iwa ngaé sémér . Baangina linggis koné caritanné. Tundéna nyongcong ngaé
sémér.
, , Kebo Iwa, ngaé sémér jani, pang
dini jani di tegal malakangé dini pang dadi sémér panga paak jani yéhé!”
, , Enggih tiang giring.” Kéto
antasanga jani. I Kebo Iwa nyak suba ngaé sémér. Suba koné caritanné mesu yéh
koné séméré. Caritanné suba mesu yéh koné séméré, ada koné caritanné surat.
Ambul suba mesu yéh koné séméré, tundéna ngentungang srat uli betén. Bacana
asanan suraté ento baduhur.
, , Suba pesu yéh suba jani séméré,
niki suratné, tiang makarya surat, orahang suba pesu yéh séméré.”
, , Nah suba pesu yéh bananga séméré,
kénkénang ban ngitungang ibané banyjar désané saréng sami, ambul med suba maang
ajengan I Kebo Iwa, lan jug urugin suba jani adi batu!”
Kéto koné
abetné.
, , Timpug suba jani adi batu, pada
ngaba batu idup, pulangin aji batu séméré seseg pang mati jani I Kebo Iwa!”
Pulangina
koné caritanné batu. Ajaka telung-désa mulangin batu. Makejang koné batuné
tamplaka malipetan buin menék I Kebo Iwa namplak. Ménék suba I Kebo Iwa.
Ngomong ajaka désané.
, ,Nawegang jero banyjar désa, suba
med suba jero banyjar désané maang tiang ajengan, ambul suba med dadi tiang
matiang dini, musti pang ngelah masi omong désané tekéning tiang, ambul suba
med désané kojang matiang suba tiang ambul suba med ningalin tiang idup, pamor
buk agon ngurugin tiang dini, tiang sing dadi mati !” kéto abetne I Kebo Iwa.
Sajaan jani
suba désané perlu ngamatiang.
, , Enggih tiang anak perlu ngamatiang
suba kenyel suba jani banyjar désané maang ajengan, telah pagaéné aba mai geruh
miturun anggon mituunin I Kebo Iwa, bayuné dong gedé I Kebo Iwa, bibana sing
bisa ngalih gagaén lakar daar bibana, nagih piturunin dogén, adaan suba matiang
Kebo Iwa jani.”
, , Nah ambul kéto jani suba tiang
maclempung di séméré, urugin tiang, alihang suba tiang pamor-bubuk ané anggon
ngurugin tiang dini, désané ané ngurugin pang énggal tiang mati. !”
Alihanga
asanan pamor-bubuk tekén banyjar désané.
Nah suba keto kasuwén-suwén tuturan
satua. Suba liyu gati antasanga ada pamor. Bréyokina suba ditu urugina abekan
sémér pamor-bubuké ento.
Mati suba antasanga
I Kebo Iwa.
Nah suba keto kasuwén-suwén tuturan
satua, pragat suba satuané ané madan I Kebo Iwa.-
